05 sen
Tarixin və əfsanənin qovşağı olan Babilin asma bağlarının sirri
Babilin Asma Bağları qədim dünyanın yeddi möcüzəsindən biri olaraq tarix boyu insanları valeh edib. Onlar haqqında mif və əfsanələr qədər maraqlı olan suallar hələ də cavabsız qalır: Bu bağlar həqiqətən mövcud idi? Onlar necə inşa edilmişdi? Babilin Asma Bağları yalnız bir əfsanədir, yoxsa qədim insan zəkasının möcüzəsidir?
Bu yazıda Babilin Asma Bağlarının mənşəyinə, tarixinə və onlarla bağlı məşhur əfsanələrə nəzər salacağıq.
Babilin Asma Bağlarının Tarixi Mənşəyi
Babilin Asma Bağlarının eramızdan əvvəl təxminən 600-cü illərdə Babil şəhərində II Nebukadnezar tərəfindən tikildiyi deyilir. Nebukadnezar bu möhtəşəm bağları həyat yoldaşı, Mediya şahzadəsi Amytis üçün inşa etdirmişdi. Rəvayətə görə, Amytis Babilin quraq və düz təbiətindən darıxmışdı və öz dağlıq, yaşıllıqlarla örtülmüş Mediyasını xatırlayırdı. Nebukadnezar isə onun vətən həsrətini yüngülləşdirmək üçün bu möhtəşəm yaşıllıqla dolu bağları qurmuşdu.
Bu bağların xüsusiyyəti yalnız böyüklüyü deyil, həm də “asma” strukturları ilə fərqlənirdi. Bağlar bir-birinin üstündə yerləşən terraslardan ibarət idi və bu terraslar üzərində müxtəlif ağaclar, bitkilər və çiçəklər əkilmişdi. Bağlar İfrat çayının suyu ilə suvarılırdı, bu da inşaatda mühəndislik dahiliyinin göstəricisi idi.
Asma Bağlar Haqqında Əfsanələr
Babilin Asma Bağları ətrafında yaranan bir çox əfsanə bu bağların möhtəşəmliyini daha da artırır. Bunlardan ən məşhurları bunlardır:
1. Nebukadnezarın Məhəbbət Əfsanəsi
Əfsanəyə görə, Asma Bağlar sırf Nebukadnezarın sevgisi və Amytisin qəlbinə toxunmaq üçün tikilib. Bu bağlar sevgidən doğan ən böyük hədiyyə kimi qiymətləndirilir. Amytisin doğma Mediyasının dağlarını xatırladan bu terraslar sevginin və qayğının simvolu kimi qəbul olunur. Əfsanə, həqiqətən də tarixi mənbələrlə dəstəklənməsə də, bu bağları romantik və mistik bir məkan halına gətirir.
2. Bağların Suvarılması Möcüzəsi
Başqa bir əfsanə, Asma Bağların necə suvarıldığı ilə bağlıdır. Deyilənə görə, Babilin səhraya bənzər havasına baxmayaraq, bu bağlar möhtəşəm bir suvarma sistemi ilə suvarılırdı. Qədim suvarma sistemlərinin ən möcüzəli nümunəsi olaraq bu bağların dibinə qədər çəkilmiş nasoslar və su təkərləri İfrat çayından suyu bağlara daşıyırdı. Bu sistem insan zəkasının mühəndislik qabiliyyətinin qədim dövrlərdə də nə qədər güclü olduğunu sübut edir.
3. Bağların İtkin Möcüzəsi
Ən maraqlı əfsanələrdən biri də bu bağların itməsi ilə bağlıdır. Qədim mənbələrdən heç birində Babilin Asma Bağları haqqında qəti məlumat yoxdur. Bəzi tarixçilər bu bağların mövcudluğunu şübhə altına alır və onların sadəcə mif olduğunu düşünürlər. Digər tərəfdən, bu əfsanə bağların sirliliyini artırır və onların hələ də araşdırılmağa dəyər olduğunu göstərir.
Tarixi Faktlar və Şübhələr
Babilin Asma Bağları haqqında əfsanələr nə qədər maraqlı olsa da, tarixçilər hələ də bu bağların mövcud olub-olmaması barədə tam dəqiq nəticəyə gələ bilməyiblər. Qədim yunan tarixçiləri Herodot və Strabon Babil haqqında yazılarında Asma Bağlardan bəhs etsələr də, onların yazıları daha çox ikinci dərəcəli mənbələrə əsaslanır. Babilin özündə qazıntılar aparan arxeoloqlar bu möhtəşəm bağlara dair aydın izlər tapmayıblar.
Bəzi tarixçilər belə güman edir ki, Babilin Asma Bağları əslində qədim Assur şəhəri olan Neynəvada yerləşən bağlarla qarışdırılmış ola bilər. Bu nəzəriyyəyə görə, Bağlar əslində Assuriya kralı II Sennaxerib tərəfindən tikilib və zaman keçdikcə Babil ilə əlaqələndirilib.
Bağların İnşaat Möcüzəsi
Əgər Babilin Asma Bağları həqiqətən mövcud olubsa, onlar qədim mühəndisliyin şah əsəri olmalıdır. Quraq bölgədə yerləşən bir şəhərdə bu qədər geniş və yaşıl bir sahənin suvarılması və yaşadılması o dövrün insanları üçün əsl çağırış olardı. İfrat çayından gələn suyun nəhəng bağlara çatdırılması üçün xüsusi kanallar və nasoslar inşa edildiyi iddia olunur. Bu sistem həm o dövrün texniki biliklərinin yüksək olduğunu, həm də Babilin iqtisadi və mədəni qüdrətini göstərir.
Asma Bağların Sirri: Əfsanə və Həqiqət Arasında
Babilin Asma Bağları tarixin ən möhtəşəm və ən çox müzakirə olunan möcüzələrindən biridir. Onların həqiqətən mövcud olub-olmaması, necə inşa edildiyi və nə üçün tikildiyi barədə çox sayda əfsanə və fərziyyə mövcuddur. Tarixi mənbələrdə qeyri-kafiliyə baxmayaraq, bu bağlar dünya mədəniyyətində möcüzəvi bir simvol olaraq qalır.
Babilin Asma Bağları tarixin və əfsanənin birləşdiyi bir məkandır. Onların mövcudluğu və ya mövcud olmaması haqqında suallar qalmaqda olsa da, bu əfsanəvi bağlar insan təxəyyülündə öz yerini qoruyur. Onlar yalnız gözəllik və mühəndislik möcüzəsi kimi deyil, həm də insanın təbiətə olan sevgisinin, yaradıcı gücünün və romantik duyğularının simvolu kimi qalır. Bu bağlar, insanlığın tarix boyu gözəllik və mükəmməllik axtarışını təmsil edən bir əfsanə olaraq yaddaşlarda yaşayacaq.
33
